“Sigaraya başlama yaşı düştükçe bağımlılık artıyor”

Sigara kullanımının bütün organları tehdit ettiğini ve çeşitli ölümcül hastalıklara neden olduğunu belirten İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Osman El Jundi, sigara kullanımımın kronik bronşit, KOAH ve akciğer kanseri gibi önemli sağlık sorunlarına yol açtığı uyarısında bulundu. El Jundi, erken yaşta sigara içmenin bağımlılığı artırdığını ve sigarayı bırakma olasılığını azalttığını ifade etti.

İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Osman El Jundi, 9 Şubat’ın toplumda sağlıklı yaşam bilincini geliştirmek, tütün kullanımı ve zararları konusunda farkındalık oluşturmak, tütün ürünü kullananlara bırakmaları yönünde teşvik etmek amacıyla ülkemizde ve dünyada Dünya Sigarayı Bırakma Günü olarak kutlandığını söyledi.

“Sigara kullanımı akciğer sağlığı için tehdit oluşturuyor”

Sigara kullanımının sadece akciğerleri değil, bütün organların sağlığını tehdit ettiğini ve çeşitli ölümcül hastalıklara neden olduğunu belirten El Jundi, “Sigara başta olmak üzere bütün tütün ürünlerinin kullanımı akciğerlerde önemli sağlık sorunlarına yol açar. Sigara kullanımı, kronik bronşit ve KOAH olarak bilinen, akciğerdeki bronş sisteminde kalıcı ve ilerleyici tıkayıcı hastalığın başlıca nedenidir. Bunun yanı sıra akciğer enfeksiyon riskini artıran sigara kullanımı, akciğerlerin bağışıklığını olumsuz yönde etkilediği için tedavi süresi uzatmaktadır ve enfeksiyona daha dirençli hale getirmektedir. Sigaranın neden olduğu en önemli ve ölümcül hastalık ise sinsi ilerlemesi nedeniyle çoğu zaman geç dönemde teşhisi gerçekleşen akciğer kanseridir. Sigara dumanına maruz kalan bireylerde bile hiç sigara içmedikleri halde yukarıda saydığımız hastalıklar gelişebilir” uyarısında bulundu.

Sigara kullanımının ağızdan başlayarak makata kadar bütün kanserlerin gelişmesinde önemli bir etkene sahip olduğunu kaydeden El Jundi, “Sigara içmek ağzın hijyenini bozup tat alma duyumuzu olumsuz yönde değiştirmektedir. Özellikle sigara dumanına kalan çocuklarda büyüme geriliği ve üst ile alt solunum yolu enfeksiyonları arttırmaktadır” dedi.

“Nikotin bağımlılık geliştiriyor”

Sigara dumanında alışkanlık ve bağımlılık yapan maddenin nikotin olduğunu belirten El Jundi, “Nikotin maddesi sigara içtikten hemen sonra ağız ve akciğerlerden emilerek kanda hızlı bir ivme yapmaktadır. Hızla yükselen nikotin düzeyi ise beyinde geçici tatmin, rahatlama ve keyif hissi veren ve dopamin olarak bilinen bir nörotransmitterin salınmasına neden olur. Ancak sigara tükettikçe tolerans gelişir ve aynı etkiyi görebilmek için daha yüksek ve sık nikotin dozu gerekecektir. Ancak nikotin sadece bağımlılıkta rol oynamaktadır” diye konuştu.

Sigara içilirken akciğerlere iki şekilde duman ulaştığını kaydeden El Jundi, “Direkt olarak ağız ve akciğerlere çekilen duman ile sigara ucundan çıkan duman dolaylı olarak akciğerlere ulaşmaktadır. Her iki duman da tehlikelidir ve sağlığı olumsuz yönde etkilemektedir” ifadelerini kullandı.

Sigara yaşının düşmesi bağımlılığı artırıyor

Sigaraya başlama yaşının her yıl biraz daha düştüğünü belirten El Jundi, “Erken yaşta sigara içmeye başlamak bağımlılığı arttırmakta ve sigarayı bırakma olasılığını azaltmaktadır. Özellikle 13 ila 19 yaşlar arasında nikotin dışında sigarada bulunan asetaldehit maddesi de bağımlılığa katkıda bulunmaktadır. Bu nedenle ergenlik döneminde sigara içmeye başlayan gençler daha hızlı bir şekilde sigara içimine bağlanmaktadır ve ileride sigarayı bırakmak için daha çok zorlanmaktadır. Genetik olarak ise karaciğerde nikotin yıkımı daha yavaş olan kişilerde ise günlük sigara ihtiyacı daha azdır. Nikotin ve dopamin yıkımı hızlı olan kişiler, aynı etkiyi görmek için daha fazla sigara içme ihtiyacı hissetmektedir. Bu nedenle bazı insanlar günde sadece 5 sigara ile yetinirken bazı insanlar günde 40-60 adet sigara içmektedir” dedi.

“Tetikleyici faktörlerin farkına varılması gerekiyor”

Sigara içme isteğini tetikleyen bazı durumlar olduğunu belirten El Jundi, “Alkol tüketirken, iş yerinde verilen molalarda, araba kullanırken ve keyif alınan sosyal ortamlarda özellikle sigara içilmektedir. Sigarayı bırakmak isteyen kişinin, nikotin bağımlılığını aşmak için tetikleyici faktörlerin farkına varması ve bunlarla başa çıkmak için bir plan yapması gerekir. Çeşitli tütün ürünleri içen kişilerde bağımlılık riski daha da yükselmektedir. Erken yaşta başlamak, genetik faktörler, sigara içen ebeveyn ile büyüyen çocuklar, depresyon, anksiyete, strese maruz kalan ve madde kullanımı tütün kullanım riskini arttırmaktadır” diye konuştu.

“Sigarayı bırakmada uzman desteği alınmalı”

Sigarayı bırakmada uzman desteği alınması gerektiğini belirten El Jundi, “Ne kadar sigara içildiğine bakılmaksızın sigarayı bırakmak sağlığı iyileştirir. Sigarayı bırakmak kolay değildir. Güçlü bir irade, kişiyi destekleyen anlayışlı bir çevre ile ve gerekirse iletişim kurabilen deneyimli bir hekimin yönlendirmeleri ile nikotin bağımlılığından kurtulmak mümkün olabilir. Sigara bağımlılığı nikotin dışında birçok çevresel ve sosyal davranışlara bağlı olduğu için kapsamlı ve tıbbi bir rehberlik eşliğinde yapılmalıdır. Öncelikle kişinin bunu istemesi gerekmektedir ve bırakmak istenen tarihin ilan edilmesi önemlidir. ‘Bugün, yarın, bayramda veya seneye bırakırım’ gibi tutulamayacak hedefler belirlemek yerine belli bir strateji doğrultusunda kesin ve nispeten yakın bir tarihin hedeflenmesi tedavi başarısını iyi yönde etkileyecektir” ifadelerini kullandı. (DHA)